जनकपुरधाम, १९ कात्तिक ।
नेपालीभाषीहरूको पलायन र विस्थापनसँगै एक दशकयता तिहारका बेला देउसी र भैलो खेल्ने समूह जनकपुरधाममा देखिन छाडिएको छ । तर, यसपटक भने राजनीतिकर्मी, गैरसरकारी संस्थाकर्मी र सँस्कृतिकर्मीहरूको समूहले दशकपूर्वझैं जनकपुरधाममा देउसी र भैेलो खेलेका छन् ।
पुरुषहरू जम्मा भएर छिमेकीहरूको घरघरमा गएर गीत गाउँदै खेल्ने परम्परालाई देउसी भनिन्छ भने महिलाहरू(खासमा किशोरीहरू) भेलाजम्मा भई टोलछिमेकका घरमा गीत गाउँदै खेल्ने सँस्कृतिलाई भैली भनिन्छ ।
प्रदेश २ का भौतिक पूर्वाधार विकास मन्नत्रालयका सल्लाहकार जीवनाथ चौधरीको व्यापारिक प्रतिष्ठान होटल सीता प्यालेसमा एक हुल राजनीतिकर्मीहरूले देउसी खेलेका छन् । काँग्रेसका पुराना नेता समिर शर्मा नेतृत्वको टोलीले सीता प्यालेसमा देउसी खेलिरहँदा दशकअगाडिको देउसी परम्परा जीवन्त भएको थियो ।
टोलीका एक सदस्यले आह भन मेरा भाइ हो भनेपछि एकसुरमा सबैले देउसी रे भन्दा सहभागीहरू मन प्रसन्न भएको थियो ।
देउसी केटाकेटी र युवाको साँस्कृतिक खेलमात्र नभएर प्रौढहरूको पनि हाँसीखुसीमा बसेको संस्कृति भएको छनक दिनेगरी भएको देउसी अद्वितिय र मनमोहक भएको सल्लाहकार चौधरीले बताए ।
देउसी गीतमार्फत देउसी टोलीका मुख्य व्यक्तिले घरका व्यक्तिलाई आशीष तथा शुभकामना र दिन्छन् । टोलीका अरूहरूले देसी रे भन्दै गर्छन् । घरका मान्छेले पनि
घरबाट नाङ्गलोमा चामल, रुपैयाँपैसा र सेलरोटीहरू दिने गर्छन् ।
देउसी गीतमा नाचगान गरिरहेकाहरूले भने गीतिशैलीमै मुठी खोलेर दान दिन घरका मानिसलाई प्रेरित गरिरहन्छन् ।
यसैगरी महोत्तरीको दक्षिणवर्ती नगर पिपरामा समेत देउसीभैलो खेलिएको छ । शुक्रबार धनुषाको बटेश्वर गाउँपालिकास्थित सगरमाथा बहुउद्देश्यीय सहकारी सस्थाद्वारा पिपरा गाउँपालिका ६ रतौलीमा भैलो खेलिएको हो ।
सामाजिक अभियन्ता वैद्यनाथ चौधरीको गृहगाउँमा खेलिएको भैलीमा महिलाहरूले परम्परागत र लोक भाकामा भैली रे भट्याएका थिए । सामाजिक अभियन्ता चौधरीले देउसीभैेलीले सँस्कृति संरक्षणका साथै सामाजिक सहिष्णुतामा अभिवृद्धि हुने टिप्पणी गरे ।
यसैगरी जिल्लाका विभिन्न साँस्कृतिक समूहहरूले पनि शुक्रबारबाट देउसीभैलो खेलिरहेका छन् ।
देउसी गीत
टोली प्रमुख – ‘आहै, भन मेरा भाइ हो’
समूह – देउसी रे !
मुख्य – ‘हे राम्ररी भन’
समूह – देउसी रे !
मुख्य –‘आहै,स्वर मिलाई भन’
समूह – देउसी रे !
मुख्य – ‘आहै, भन न भने’
समूह – देउसुरे !
मुख्यः– ‘आहै देउसी रे खेल्न’
समूहः देउसी रे !
मुख्य–‘आहै आएका हामी’
समूह– देउसी रे !
